Dit Practoraat is verbonden aan SintLucas, in Boxtel en Eindhoven.

Dat ideeën op zich niet voldoende zijn om hoofd te bieden aan de talloze maatschappelijke uitdagingen en complexe vraagstukken waar de wereld vandaag en morgen mee te maken heeft is voor SintLucas, Vakschool voor Betekenisvolle Creativiteit, een gegeven.

Op regionaal niveau staat Noord-Brabant, de geografische context van waar uit deze creatieve beroepsopleidingen opereren, net als andere gebieden voor grootschalige ruimtelijke opgaven. Deze hebben onder meer te maken hebben met duurzame energieproductie, woningbouw, mobiliteit en logistiek, klimaatadaptatie, herstel van de biodiversiteit, circulaire economie en de transitie van de land- en tuinbouw.

De rol van creatieve mbo-professionals die zich zowel kunnen ‘inbeelden’ als kunnen ‘verbeelden’ is essentieel om de talloze maatschappelijke uitdagingen en complexe vraagstukken het hoofd te kunnen bieden.

Om het nut van deze toegepaste creativiteit zichtbaar en inzichtelijk te maken start SintLucas een practoraat ‘betekenisvolle creativiteit’, dat vanuit een vakinhoudelijk perspectief (met een centrale focus op de rol van vormgeving) én een onderwijskundig perspectief is opgezet.

Doelen

Het doel van dit practoraat is het duurzaam in balans brengen van het belang van collectiviteit, creatief vakmanschap en technologie. Hiertoe voeren we praktijkgericht onderzoek uit, dat we benaderen vanuit de principes van Research-through-Design (RtD); onderzoeken door (te) ontwerpen. RtD is een brede onderzoeksmethode waarbij ‘ontwerp’ en ‘onderzoek’ met elkaar zijn vervlochten. In tegenstelling tot het onderzoek dat de basis vormt voor een ontwerp (research for design), wordt een wezenlijk deel van (wetenschappelijke) kennis binnen RtD opgedaan door het bestuderen van de ontworpen (bij-)producten/artefacten op zichzelf, en de ontwerpprocessen die hieraan ten grondslag liggen.

Met dit onderzoek willen we overdraagbare kennis over het betekenisvol inzetten van toegepaste creativiteit en vormgeving voor maatschappelijk nieuwe uitdagingen ontwikkelen en vormgeven door middel van artefacten voor en door studenten, (onderzoeks-)docenten en externe stakeholders. Onder artefacten verstaan we: doelbewust ontwikkelde instrumenten om vernieuwingsdoelen te realiseren. Aanvullend, willen we deze artefacten valideren en er kritisch op reflecteren tijdens uiteenlopende (iteratieve) ontwerp- én implementatieprocessen.

onderzoeken

Startpunt voor het 3-jarige onderzoek vormt een groot aantal vooraf geïnitieerde en extrinsiek gemotiveerde (id est ‘een mogelijk vooruitzicht op een duurzame toekomst’) samenwerkingsverbanden die ondanks hun specifieke en vooral diverse karakter middels een overkoepelend framework bestaande uit drie aan elkaar gerelateerde onderzoeksvragen met elkaar zijn verbonden.

De opgedane inzichten in het kader van deze vraagstukken zullen de ‘ingrediënten’ zijn waarmee we meer inzicht verkrijgen in hoe het onderwijs (op de grensgebieden) eruit ziet dat lerenden goed voorbereidt op de essentiële rol van creatieve mbo-professional.

Binnen de samenwerkingen staan de rollen van de betrokkenen niet (per definitie) vast. Dit geldt voor alle actoren, en de mbo vormgevingsprofessional in het bijzonder. Bij het cureren van de fluïde samenwerkingsinitiatieven waarbinnen SintLucas zich zal (her)positioneren is daarom op de volle breedte van het huidige werkveld ingezet, grijze en onderbelichte tussengebieden inbegrepen.

De samenwerkingsverbanden vormen de context waarbinnen de vraagstukken van het Practoraat worden geplaatst en onderzocht. De vraagstukken vallen allemaal binnen het centrale thema ‘betekenisvolle creativiteit’ en zijn samengevoegd in drie samenhangende clusters.

• We plaatsen de ontwikkeling van het vormgevingsonderwijs in Nederland in historische en sociaal-maatschappelijke context.
• We willen beter begrijpen welke ingrediënten de essentiële rol van de vormgevingsprofessional versterken;
• We halen ontwerpprincipes op voor samenwerkingen in het mbo-vormgevingsonderwijs, die kritisch voortbouwen op het reeds bestaande.

Onderzoek heeft een centrale rol in het Practoraat en is belegd bij de Practor en Practoraatsleden. De Practor houdt het overzicht en stuurt inhoudelijk en organisatorisch aan. Practoraatsleden voeren de verschillende onderzoeksprojecten uit, in samenwerking met diverse onderwijspartners. Iedereen draagt zo bij aan het ontwikkelen en valideren van artefacten en het delen van en voortbouwen op kennis.

Communicatie

www | Practoraat Betekenisvolle Creativiteit

Betrokkenen bij het Practoraat:

Practor: Catelijne van Middelkoop
Practoraatsleden: Mirelle van Beers, Rachelle van Harn, Kim van Laanen, Dirk Roebroek

Contactgegevens:

Catelijne van Middelkoop
Torenallee 75
5617 BB Eindhoven
c.van.middelkoop@sintlucas.nl
06 – 248 677 99