Het Practoraat ‘Leven lang Ontwikkelen’ is verbonden aan het Friesland College (huidige naam: Firda) en Noorderpoort.

Noorderpoort en Friesland College hebben de handen ineengeslagen om in het noorden een stevig Practoraat op het gebied van Leven Lang Ontwikkelen (LLO) neer te zetten. Het oorspronkelijke idee kwam van de CvB’s van beide instellingen. Samenwerking tussen de Practoraten is het achterliggende idee. Daarnaast geven de twee Practoren elk ook een invulling aan het Practoraat dat past bij het eigen ROC. Het Practoraat LLO van het Friesland College is van start gegaan in april 2020 en het Practoraat van het Noorderpoort in juni 2020.

De afgelopen jaren groeit het besef dat arbeid en werk dynamisch zijn. Dat vraagt om wendbare vakmensen. Het komt steeds minder voor dat een loopbaan van tevoren uitgedacht is en zich volgens een vast patroon voltrekt. Ingegeven door veranderingen op de arbeidsmarkt of door persoonlijke omstandigheden krijgen loopbanen een andere richting. Ook bínnen een baan wordt wendbaarheid gevraagd van vakmensen. Leren tijdens het werk wordt belangrijk gevonden door bedrijven en organisaties, omdat dit een positieve bijdrage kan leveren aan hun ontwikkeling en daarmee de ontwikkeling van de regio.

Het Practoraat doet onderzoek naar manieren waarop het ROC een katalysator kan zijn voor het Leven Lang Ontwikkelen in de regio via samenwerking met bedrijven en sociale partners.

Thema’s en onderzoekslijnen

Friesland College

Wendbaar vakmanschap en lerende organisaties
Binnen het thema ‘wendbaar vakmanschap en lerende organisaties’ wordt onderzocht hoe het ROC een bijdrage kan leveren aan het realiseren van lerende organisaties en daarin het wendbaar vakmanschap bij medewerkers van deze organisaties. In bedrijven vindt overwegend veel leren en ontwikkelen plaats. Bedrijven zijn bezig met het verbeteren van hun processen en vakmensen willen hun werk zo goed mogelijk doen. Docenten en andere begeleiders uit het ROC werken samen met bedrijven en overheidsorganisaties om dat leren te versterken. De groep ‘wendbaar vakmanschap en lerende organisaties’ onderzoekt hoe de samenwerking vorm kan krijgen en hoe de processen ondersteund kunnen worden.

Duurzame loopbanen
In het thema ‘duurzame loopbanen’ onderzoekt men wat duurzame loopbanen zijn en wat studenten en vakmensen helpt en belemmert om een duurzame loopbaan voor zichzelf te realiseren. Hoe realiseer je bijvoorbeeld binnen je baan een duurzame loopbaan? Hoe kun je veranderen van loopbaan? Wanneer besluit iemand weloverwogen om een wending in de loopbaan te maken, hoe gaat dat proces en hoe kunnen we dat als ROC ondersteunen? Op dit soort vragen zoekt de groep ‘duurzame loopbanen’ een antwoord.

Professionalisering in regionale samenwerking
Het derde thema ‘professionalisering in regionale samenwerking’ onderzoekt hoe docenten, werkbegeleiders, opleiders en andere betrokkenen zich in de samenwerking professionaliseren en hoe dat versterkt kan worden. Samenwerken vraagt veel van professionals uit het mbo, uit bedrijven, van de sociale partners en levert soms wrijving. Toch is die wrijving niet voor niets. Waarschijnlijk wordt er veel van en met elkaar geleerd. Maar wat en hoe en hoe kunnen we dat als ROC versterken? Dat is de vraag waar de groep ‘professionalisering in regionale samenwerking’ zich mee bezighoudt.

Noorderpoort

Leren in organisaties
Personeelsontwikkeling huidige beroepsbeoefenaars.

• Welke mogelijkheden zijn er voor (certificeerbare) doorlopende leerlijnen in verschillende branches?
• Hoe kan informeel leren worden gewaardeerd?
• Hoe kan een Skills-paspoort bijdragen aan de motivatie voor LLO?
• Is hier draagvlak voor bij studenten, werknemers, werkgevers?

Leermotivatie, Leergedrag bij volwassen beroepsbeoefenaars.

• In hoeverre zijn regionale en culturele factoren van invloed op leermotivatie en leergedrag?
• Welke consequenties kan dit hebben voor opleiden en ontwikkelen?

Professionalisering personeel ROC

• Welke rollen en taken zijn nodig om als partner/expert in LLO te kunnen optreden?
• Welke competenties vraagt dit van huidig en toekomstig personeel?
• Hoe zijn deze competenties op korte termijn inzetbaar en/of te ontwikkelen?
• Hoe kunnen we deze kennis delen en transporteren naar andere branches?

Marketing en communicatie

• Welke factoren zijn van invloed bij het kiezen voor een aanbieder van ontwikkeltrajecten en bij-, her- en omscholing?
• Hoe profileer je je als Noorderpoort als duurzame partner in ontwikkeling voor iedereen in plaats van als diplomagericht onderwijsinstituut voor jongeren?
  Deze vraag heeft een relatie met Professionalisering personeel en in het onderzoek zullen daarmee verbindingen worden gelegd.
• Welke mogelijke verdienmodellen zijn er voor informeel leren?

Hoe gaat het Practoraat te werk?

Friesland College

Het Practoraat werkt met een ontwikkelingsgerichte onderzoeksbenadering: Het  brengt al bestaande kennis in de organisatie en de verschillende ontwikkelprocessen; anderzijds stimuleert en expliciteert het de praktische kennis en ervaringskennis die er is en ontstaat door de ontwikkeling. In de basis kiest het Practoraat ervoor om bestaande initiatieven voor het realiseren van Leven Lang Ontwikkelen bij het Friesland College te ondersteunen. Samenwerkingsverbanden tussen opleidingen, bedrijven en instellingen die bezig zijn om leren en ontwikkelen van studenten, zij-instromers, zittende medewerkers, docenten en werkbegeleiders te realiseren, kunnen aanlopen tegen meer hardnekkige vragen; problemen waar ze niet goed uitkomen en ambities die zij niet zo makkelijk realiseren. We noemen dit ‘uitdagende vraagstukken’. Deze uitdagende vraagstukken kunnen door het Practoraat worden opgepakt. Samen met de samenwerkende opleidingen, bedrijven en instellingen gaat het Practoraat op zoek naar de uitdagendheid van de vraagstukken en naar mogelijke oplossingsrichtingen. Het Practoraat kiest ervoor om samen met de bedrijven, instellingen en opleidingen interventies in de leeromgevingen te (her)ontwerpen, met gebruikmaking van concepten en modellen ontleend aan eerder onderzoek. Er wordt gekozen voor praktijkgericht ontwikkelingsgericht onderzoek, omdat ervaring met hardnekkige vraagstukken heeft geleerd dat iedere context, naast meer generieke inzichten, om een specifieke aanpak vraagt. Pas als er vanuit verschillende perspectieven oog is voor het specifieke van de samenwerking en voor de meer algemene concepten en modellen van het Practoraat kan een (her)ontwerpproces worden ingezet. Dat veronderstelt een samenwerking tussen docentonderzoekers van het Practoraat en docenten, werkbegeleiders en andere betrokkenen in de bedrijven en opleidingen. Door aan alle perspectieven de ruimte te bieden kunnen modellen en concepten van het Practoraat oplossingsrichtingen bieden. Het Practoraat kiest daarom voor de volgende stappen in het ontwikkelingsproces:

• Identificatie uitdagende vraagstukken,
• Vraagarticulatieproces met betrokkenen,
• Herontwerpen en interveniëren om te begrijpen,
• Herontwerpen en interveniëren om te verbeteren.

Op deze manier wordt de (praktische) kennis binnen de samenwerking geëxpliciteerd, wordt er samen geleerd en wordt nagegaan wat werkt in specifieke contexten. Het Practoraat maakt dus onderdeel uit van de ontwikkeling en is geen buitenstaander.

Noorderpoort

Het Practoraat gaat werken op drie niveaus, uitgaand van pps:

• Practoraatspartners: grotere organisaties of bedrijven die een gezamenlijke onderzoeksvraag formuleren en kunnen fungeren als opdrachtgever of mede-onderzoeker;
• Practoraatspanels: bestaande uit interne medewerkers, studenten, medewerkers van bedrijven, organisaties en andere onderwijsorganisaties.
• Leernetwerken waarin studenten, docenten en externe partners samen onderzoek doen, leren en opbrengsten delen. Een leernetwerk is meestal kort-cyclisch, multidisciplinair en meerlagig. Vanuit een leernetwerk kunnen weer nieuwe leernetwerken en -communities gestart worden.

Publicaties

Inauguratie Marco Mazereeuw | Begeleiden van vakmensen in ontwikkeling

Practorale Rede Ellen van Eden | Leven lang ontwikkelen, een veranderkundig vraagstuk

Betrokkenen bij het Practoraat:

Friesland College

Practor:                                      Marco Mazereeuw
Docent-onderzoekers:            Marijn Neuman, Vera Schuurmans, Ankie Boelema, Bianca Dusseljee, Rachel Nijkamp, Elly Kok-Meetsma
Netwerkers:                              Steffen Pilkes en Peet Ferwerda

Onderzoeksmedewerker:       Esther Nutma

Noorderpoort

Practor:                                     Ellen van Eden
Onderzoeker:                           Renée Oosterwijk

Contactgegevens

Friesland College/Marco Mazereeuw
Julianalaan 97
8931 AH Leeuwarden
M.Mazereeuw@fcroc.nl
mob: 06-28304541

Noorderpoort/Ellen van Eden
Boumaboulevard 400
Postbus 530
9700 AM Groningen
em.vaneden@noorderpoort.nl
mob: 06-81607585